بسم الله الرحمن الرحیم
ترجمه كتاب تا فراموش نكنيم – روستای دوم : الخَلصَه
2- منطقه بئر السبع – روستای الخَلصَه
روستا در وسط تپه های صاف قرار داشت ، و بر مناطق وسیعی از زمین به جز از سمت جنوب مشرف بود. و در محل تلاقی دره عوسجه و خلصه قرار داشت. ادوارد روبنسون در سال ۱۸۳۸ به این نتیجه رسید که این روستا همان شهر الوسای نبطی است. و به نظر می رسد که این محل از منازل قافله هایی است که از پترا( در اردن کنونی) به سمت غزه می آمدند. و براساس سیره هیلاریون که قدیس ژروم در اوایل قرن پنج میلادی آن را نوشته است هنگامی که هیلاریون از الوسا در قرون چهارم دیدار کرد شرابی از درختان انگور آن نزدیکی به او عرضه شد. و در نقشه مادبا که در قرن ششم میلادی با موزاییک کشیده شده الوسا به عنوان نماینده فلسطین مشاهده شده است. و به نظر می رسد مرکز منطقه «فلسطین سوم» اداری تا فتح اسلامی بوده است.
اما درباره الخلصه در دوران اول اسلامی جز اندکی چیزی نمی دانیم. و جغرافیدان محمد الدمشقی ( متوفی ۱۳۲۷) یاد آور می شود که این محل شهری است که ضمن مرزهای اداری غزه قرار می گیرد. و مقریزی( متوفی ۱۴۴۱) مورخ می گوید که این محل یکی از شهرهای بزرگ در بخش جنوبی فلسطین است. با این حال اهمیت الخلصه با از بین رفتن راه های تجاری در نقب از میان رفت. و نگاه ها را دیگر به خود جذب نکرد جز در اویل قرن حاضر که در سال ۱۹۰۵ موسسه کتاب مقدس در قدس آثار باستانی در منطقه را مورد مطالعه قرار داد. پیمایش ( نقشه برداری) بریتانیایی در سال ۱۹۱۴ نقشه کامل آثار باستانی محل را نشر داد. و اهتمام مجدد به خلصه با سکنی گزیدن طایفه بادیه نشین عزازمه در آنجا هم زمان شد. و این عشیره روستای مثلت شکلی را که بین دو دره محصور بود بنا کرد که خانه های آن ها با سنگ و گل بنا شده بود.
در سال 1941 مدرسه ابتدایی در خلصه بنا شد همچانکه در آن چند دکان وجود داشت. ساکنین روستا آب آشامیدنی خود را از چشمه فراهم می کردند و از دامداری و تجارت زندگی می گذراندند. در سال ۱۹۳۸ حفاری های باستانشناسی از خرابه های شهر ، برخی قبور، و یک قطعه معماری که بر روی آن کتابت شده پرده برداشت. و در خلال سه دوره بررسی آثار باستانی ، بقایای آمفی تئاتر بزرگ نبطی ، بزرگ ترین کنیسه در نقب ، و کنیسه های دیگر و برج های دفاعی که بر دیوارهای شهر و برخی منازل بنا شده بود ، پیدا شد.
اشغال روستا و پاکسازی نژادی آن
به احتمال زیاد ، روستا تقریبا در اوایل جنگ تحت سیطره اسرائیل قرار گرفت . کتاب تاریخ هاگانا گواهی می دهد که فرمانده تیپ هنیگف ( النقب) ، ناحوم سریگ، بعد از جنگ گفت : در آغاز ۱۵ ایار/ می ، تمام نقب تحت سلطه ی عبری است. اما این بی انصافی است چرا که روستا تا اکتبر ۱۹۴۸ و تا زمان عملیات یواف مانند بئر السبع مقاومت کرد.
اکنونِ روستا
هنوز برخی از خانه های روستا اگرچه مهجور و تا حدودی ویرانه اند پابرجا هستند. کمی به سمت غرب روستا چاهی است که هنوز مناسب استفاده است و دهانه ای دایره ای با پله ای آهنی دارد ( به تصویر بنگرید). و بعد چند متر به سمت غرب چاه ، خانه بزرگ مستطیل شکلی که دارای هشت اتاق است وجود دارد. و در پشت آن توده ده منزل ویران دیده می شود. و همچنین بقایای مقبره در قسمت شمالی محل دیده می شود و در کنار مقبره حفریات آثار باستانی و چند منزل ویران روستاست. و حدود ۱۵ خانه ویران شده در جنوب و غرب محل وجود دارد.
مغتصبات صهیونی در زمین های روستا
مستعمرات صهیونی در زمین های روستا نیست و منطقه برای تمرین های نظامی استفاده می شود.